در دنیای صنعت، پیچ و مهره‌ها نقشی اساسی دارند. اما تا به حال به این فکر کرده‌اید که این اتصالاتِ به‌ظاهر ساده چگونه خلق می‌شوند؟ در این میان، دو ابزارِ کلیدی به نام‌های حدیده و قلاویز نقش‌آفرینی می‌کنند. هر دو ابزار برای ایجاد رزوه یا دنده به کار می‌روند، اما تفاوت‌هایی ظریف اما مهم بین آنها وجود دارد. در این مقاله از سایان اوج پارس، به بررسی تفاوت‌های حدیده و قلاویز می‌پردازیم و به شما کمک می‌کنیم تا به‌درستی از آنها استفاده کنید.
قلاویز چیست؟
قلاویز ابزاری است که برای ایجاد رزوه در داخل قطعات، به‌خصوص مهره‌ها، به کار می‌رود. این ابزار از جنس فولاد سخت یا تندبر ساخته می‌شود و دارای شیارهایی مارپیچی است که با چرخاندن آن در داخل قطعه، رزوه‌های مورد نظر ایجاد می‌شوند. قلاویزها در انواع مختلفی مانند قلاویز دستی، قلاویز ماشینی، قلاویز پیش‌رو، قلاویز میان‌رو و قلاویز آخررو تولید می‌شوند.
حدیده چیست؟
حدیده ابزاری است که برای ایجاد رزوه در خارج قطعات، به‌خصوص پیچ‌ها، به کار می‌رود. این ابزار نیز از جنس فولاد سخت یا تندبر ساخته می‌شود و دارای شیارهایی مارپیچی است که با چرخاندن آن حول قطعه، رزوه‌های مورد نظر ایجاد می‌شوند. حدیده‌ها در انواع مختلفی مانند حدیده دستی، حدیده ماشینی، حدیده گرد و حدیده شش‌ضلعی تولید می‌شوند.
بیشتر بخوانید: حدیده کاری چیست؟ (انواع حدیده و کاربرد آنها)
تفاوت‌های کلیدی حدیده و قلاویز
تا اینجای مقاله متوجه شدیم که حدیده و قلاویز چیست و چه کاربردی دارند، در ادامه تفاوت‌های کلیدی این دو را توضیح می‌دهیم:
- کاربرد: قلاویز برای ایجاد رزوه در داخل قطعات و حدیده برای ایجاد رزوه در خارج قطعات به کار می‌رود.
- نوع حرکت: قلاویز به‌صورت چرخشی و محوری در داخل قطعه حرکت می‌کند، در حالی که حدیده فقط به‌صورت چرخشی حول قطعه حرکت می‌کند.
- تعداد مراحل: قلاویزکاری معمولاً در سه مرحله (پیش‌رو، میان‌رو و آخررو) انجام می‌شود، اما حدیده کاری معمولاً در یک یا دو مرحله انجام می‌شود.
- نوع رزوه: قلاویزها برای ایجاد رزوه‌های مادگی و حدیده‌ها برای ایجاد رزوه‌های نر به کار می‌روند.
انواع قلاویز و حدیده
قلاویز و حدیده در انواع مختلف دستی و ماشینی تولید می‌شوند. نوع دستی برای مصارف خانگی و کارگاه‌های کوچک و نوع ماشینی برای مصارف صنعتی و تولید انبوه به کار می‌رود.
کاربرد قلاویز و حدیده چیست؟
قلاویز و حدیده دو ابزار پرکاربرد در صنعت هستند که برای ایجاد دنده یا رزوه بر روی سطوح فلزی، چوبی و پلاستیکی به کار می‌روند.
کاربرد قلاویز
- ایجاد رزوه در داخل سوراخ‌ها: قلاویز برای ایجاد رزوه در داخل سوراخ‌های قطعاتی مانند مهره، بوش، فلنج و غیره به کار می‌رود. این کار به منظور اتصال این قطعات به پیچ‌های هم سایز انجام می‌شود.
- تعمیرات رزوه‌های آسیب‌دیده: قلاویز می‌تواند برای تعمیر رزوه‌های آسیب‌دیده در قطعات مختلف استفاده شود.
- ایجاد رزوه‌های جدید در قطعات: قلاویز برای ایجاد رزوه‌های جدید در قطعاتی که قبلاً رزوه نداشته‌اند به کار می‌رود.
کاربرد حدیده
- ایجاد رزوه بر روی سطوح خارجی: حدیده برای ایجاد رزوه بر روی سطوح خارجی قطعاتی مانند پیچ، میلگرد، لوله و غیره به کار می‌رود.
- تولید پیچ: حدیده برای تولید پیچ در سایزها و گام‌های مختلف به کار می‌رود.
- تعمیرات رزوه‌های آسیب‌دیده: حدیده می‌تواند برای تعمیر رزوه‌های آسیب‌دیده در قطعات مختلف استفاده شود.
بیشتر بخوانید: تفاوت لحیم کاری با جوشکاری چیست؟
نکات مهم در استفاده از حدیده و قلاویز
- قبل از استفاده از حدیده و قلاویز، باید از سایز مناسب آنها برای قطعه مورد نظر اطمینان حاصل کنید.
- هنگام استفاده از قلاویز، باید از روغن یا روان‌کننده مناسب استفاده کرد تا از اصطکاک و خوردگی جلوگیری شود.
- هنگام استفاده از حدیده، باید از نیروی مناسب استفاده کرد تا از آسیب به قطعه جلوگیری شود.
عوامل مؤثر بر قیمت قلاویز و حدیده
قیمت قلاویز و حدیده به عوامل مختلفی مانند نوع، جنس، برند، سایز و تعداد آنها بستگی دارد.
- نوع: قلاویز و حدیده در انواع دستی، ماشینی و برقی تولید می‌شوند. نوع دستی ارزان‌تر از نوع ماشینی و برقی است.
- جنس: قلاویز و حدیده از جنس‌های مختلفی مانند فولاد، HSS (فولاد تندبر) و کاربید تنگستن تولید می‌شوند. جنس‌های مرغوب‌تر قیمت بالاتری دارند.
- برند: برندهای معروف و شناخته‌شده معمولاً قیمت بالاتری نسبت به برندهای متفرقه دارند. برای مثال حدیده روتنبرگر ساخت آلمان است و بسیار باکیفیت.
- سایز: قلاویز و حدیده در سایزهای مختلف تولید می‌شوند. سایزهای بزرگ‌تر معمولاً قیمت بالاتری دارند.
- تعداد: قیمت قلاویز و حدیده به صورت تکی و به صورت کیت به فروش می‌رسد. قیمت کیت‌ها به طور کلی مقرون به صرفه‌تر است.
جمع‌بندی
حدیده و قلاویز دو ابزارِ کلیدی در صنعت هستند که برای ایجاد رزوه در قطعات مختلف به کار می‌روند. هر دو ابزار دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و انتخاب ابزار مناسب به نوع قطعه، نوع رزوه و نیاز کاربر بستگی دارد.
